ثبت شرکت چیست؟
در قانون ثبت شرکت، شرکت در تعریفی ساده به اجتماع دو یا چند نفر شریک، سهامدار و یا موسس گفته می شود که برای رسیدن به اهدافی کوتاه مدت یا بلند مدت (معمولا تجاری) دور هم جمع شده و بر اساس نوع ثبت شرکتشان، اعضا و یا سهامداران، سود به دست آمده را طبق یک اساس نامه مدون بین خود تقسیم می کنند. به بیانی دیگر شرکت به یک قراردادی تجاری گفته می شود که در چارچوب قانون، بین شخصیت های حقیقی یا حقوقی منعقد می گردد.
ثبت شرکت مانند هر امور ثبتی دیگری، به انجام مراحل اداری و ارائه مدارک نیازمند است. همچنین، سرمایه گذاران جهت ثبت هر نوع شرکتی، می بایست از قوانین و مقررات اداره ثبت شرکت ها پیروی نموده تا شرکتشان بصورت رسمی به ثبت برسد. حتی پس از ثبت شرکت، جهت به رسمیت شناخته شدن اسناد، مدارک، برنامه ها و قراردادهای آن، همگی باید در چارچوب قوانین و مقررات تنظیم و تهیه شوند.
مزایای ثبت شرکت
- امکان ثبت برند برای محصولات و خدمات شرکت
- ارزش دهی و اعتبار بخشی به شرکت
- اخذ مجوزها و امتیازات مختلف از نهادهای دولتی
- همکاری با انواع نهادها، ارگان ها و سازمان های خصوصی و دولتی به منظور پیشرفت تجارتی و اقتصادی
- شرکت در مزایده ها و مناقصات مختلف جهت کسب سود مناسب
- عقد قراردادهای سنگین با سرمایه گذاران بزرگ جهت کسب سود مناسب
مراحل ثبت شرکت
- تعیین نوع شرکت: برای ثبت شرکت اولین قدم و شاید مهمترین قدمی که باید برای ثبت شرکت برداریم، انتخاب درست اهداف، موضوع فعالیت شرکت و کاریست که می خواهیم در شرکتمان انجام دهیم. بنابراین باید بهترین نوع ثبت شرکت، که با اهدافمان همخوانی کافی دارد را با شناختی کامل از تمام ویژگی های مدنظرمان انتخاب نماییم.
- انتخاب شرکاء و سهامداران
- مشخص کردن سرمایه شرکت و آورده سهامداران
- تعیین زمینه فعالیت شرکت
- تعیین نام و برند شرکت
- تعیین سمت اعضاء هیئت مدیره و تعیین وضعیت حق امضا
- تهیه و ارائه مدارک موردنیاز برای ثبت شرکت
- ارسال مدارک به اداره ثبت شرکت‌ها
- پرداخت هزینه روزنامه رسمی و کثیر الانتشار
مدارک لازم برای ثبت شرکت
اگر چه مدارک لازم برای ثبت شرکت به نوع آن بستگی دارد، اما تعدادی از این مدارک در تمامی شرکت ها، مشترک بوده که عبارتند از:
- اساسنامه شرکت (دو نسخه)
- اظهارنامه شرکت (دو نسخه)
- صورتجلسه هیئت مدیره و موسسان شرکت (دو نسخه)
- وکالتنامه همراه با امضاء
- اصل اجاره نامه یا سند مالکیت شرکت
- اقرارنامه همکاری رسمی اعضاء شرکت
- جواز کسب با موضوع فعالیت خاص از سازمان مربوطه همراه با ذکر اختیارات هر یک از اعضاء شرکت
- اساسنامه شرکت (دو نسخه)
- اظهارنامه شرکت (دو نسخه)
- صورتجلسه هیئت مدیره و موسسان شرکت (دو نسخه)
- وکالتنامه همراه با امضاء
- اصل اجاره نامه یا سند مالکیت شرکت
- اقرارنامه همکاری رسمی اعضاء شرکت
- جواز کسب با موضوع فعالیت خاص از سازمان مربوطه همراه با ذکر اختیارات هر یک از اعضاء شرکت
معرفی و بررسی انواع شرکت
شرکت با مسئولیت محدود: شرکت با مسئولیت محدود (Private limited company) یا به اختصار اِل‌تی‌دی (Ltd) یکی از رایج‌ترین انواع شرکت‌ها در سراسر دنیا است. شرکت‌های با مسئولیت محدود بین دو یا چند نفر برای امور تجارتی تشکیل می‌شوند و هر یک از شرکا فقط به میزان سرمایۀ خود مسئول پرداخت بدهی‌های احتمالی خواهند بود. در نتیجه، اعضا می‌توانند اموال شخصی خود را در موقعیت ورشکستگی حفظ کنند و از این بابت نگران نباشند. تشکیل این گونه شرکت‌ها با سرمایه‌ای اندک نیز امکان‌پذیر است اما امکان انتشار اوراق سهام وجود ندارد. همچنین موضوع فعالیت این کمپانی‌ها صرفاً امور تجاری است. حداقل تعداد شرکا برای ثبت شرکت با مسئولیت محدود دو نفر است. حداقل سرمایه برای تاسیس شرکت با مسئولیت محدود طبق قانون محدودیتی ندارد. با وجود این، عرفاً کمترین میزان سرمایه برای انجام این کار یک میلیون ریال است که باید تمام آن پیش از ثبت قانونی شرکت فراهم شده باشد
شرکت سهامی خاص: شرکت سهامی خاص (Privately Held Company) یکی از انواع شرکت‌های سهامی است. سهام این نوع شرکت قابل عرضه در بورس اوراق بهادار نیست، اما مردم می‌توانند به راحتی آن را بین خود خرید و فروش کنند. مسئولیت هر یک از شرکا نیز تنها به میزان سرمایۀ آنها خواهد بود. ثبت شرکت سهامی خاص به حضور حداقل پنج نفر نیاز دارد. سه نفر به عنوان سهامدار (که اعضای هیئت‌مدیره نیز محسوب می‌شوند و یکی از آنها مدیرعامل، نفر دیگر رئیس هیئت‌مدیره و دیگری عضو هیئت‌مدیره است) و دو نفر به عنوان بازرس. حداقل سرمایه برای تاسیس شرکت سهامی خاص نیز طبق قانون محدودیتی ندارد، اما عرفاً مبلغ یک میلیون ریال در نظر گرفته می‌شود. با این حال، تامین فقط 35% از آن برای شروع کار کافی خواهد بود. گفتنی است که این شرکت‌ها محدودیتی در زمینۀ فعالیت خود ندارند و می‌توانند به راحتی در همۀ حوزه‌ها کار کنند
شرکت سهامی عام: به منظور انجام پروژه های بزرگ و پر هزینه و بطور کلی، جهت رونق اقتصادی ملی به سرمایه گذاری کلان و همکاری همزمان چند شرکت نیاز می باشد که در این شرایط، شرکت ها و سرمایه گذاران اقدام به تشکیل شرکت سهامی عام می نمایند.شرکت سهامی عام از حداقل ۵ عضو تشکیل شده که می بایست در ۲۰ درصد از سرمایه اولیه شرکت سهیم باشند. همچنین، حداقل ۳۵ درصد از سرمایه باید توسط این افراد به حساب بانکی شرکت واریز شده و ما بقی آن از طریق فروش سهام به مردم عادی در قالب اوراق بهادار، تامین گردد. به همین دلیل است که انتقال سهام در شرکت های سهامی عام نسبت به خاص آسان تر است.حداقل سرمایه لازم برای تاسیس چنین شرکتی، پنج میلیون ریال بوده و هر زمان که این مبلغ کاهش یافت، برای جلوگیری از انحلال شرکت، می بایست سهامداران آن را به میزان حداقلی برسانند. جالب است بدانید که در این نوع ثبت شرکت، تشکیل مجمع عمومی موسس اجباری و انتشار اوراق قرضه امکان پذیر می باشد.
شرکت تعاونی: شرکت‌های تعاونی عمدتاً بین اعضای یک صنف یا آشنایانی با منافعی مشترک تشکیل می‌شوند. این مجموعه‌ها معمولاً به دو دستۀ تولید و توزیع تقسیم می‌شوند. زمینۀ فعالیت تعاونی‌های تولید بیشتر کشاورزی، دامداری و دامپروری، پرورش و صید ماهی، شیلات، معدن، صنعت و ساخت‌وساز در شهرها و روستاها و در میان عشایر است. شرکت‌های تعاونی توزیع بیشتر در حوزۀ تهیۀ کالا و خدمات مورد نیاز اعضا فعالیت دارند. به طور کلی، تأمین اجناس مصرفی زندگی از اهداف مهم این نوع شرکت‌ها است. حداقل تعداد شرکا برای ثبت شرکت تعاونی تولید و مصرف هفت نفر است که دو سوم آنها باید در حرفه‌ای مشغول باشند که در موضوع شرکت مشخص شده است. همچنین حداقل سرمایه برای تاسیس شرکت تعاونی تولید و مصرف مبلغ صد میلیون ریال است. گفتنی است که در شرکت‌های تعاونی ممکن است اعضا سرمایه‌های یکسانی نداشته باشند، اما در تصمیم‌گیری‌ها هر یک از آنها یک رای با ارزش برابر دارند. در واقع، اتکای تعاونی‌ها به اعضایش است، نه به میزان سرمایۀ آنها
شرکت تضامنی: هر گاه دو یا چند شخص بخواهند فعالیت‌های تجاری خود را تحت یک نام مشترک پیش ببرند، ساده‌ترین شکل شراکت قانونی ثبت شرکت تضامنی است. امروزه در بیشتر کشورها و نظام‌های حقوقی این نوع از شرکت‌ها تعریف شده‌اند و بسیار مورد توجه کارآفرینان قرار دارند. در شرکت‌های تضامنی، مسئولیت پرداخت قرض‌های احتمالی بر عهدۀ تمام شرکا خواهد بود. در صورت ورشکستگی، هیچ یک از اعضا نمی‌توانند با استناد به اینکه میزان قرض‌ها از میزان سهم آنها در شرکت بیشتر است، از پرداخت آنها شانه خالی کنند. همین موضوع سبب شده است که این مجموعه‌ها معمولاً با سرمایه‌های اندک و در میان اعضای خانواده یا دوستان تشکیل شوند. نام شرکت نیز باید دربردارندۀ اسامی تمام شرکا یا یکی از شرکا و عبارت‌هایی از قبیل «و برادران» و «و شرکا» باشد. حداقل تعداد شرکا در شرکت‌های تضامنی دو نفر است که یکی از آنها یا یک نفر خارج از مجموعه باید به عنوان مدیر معرفی شود. حداقل سرمایه برای تاسیس شرکت تضامنی نیز محدودیتی ندارد. با وجود این، عرفاً دست‌کم مبلغ یک میلیون ریال برای این کار در نظر گرفته می‌شود.
شرکت دانش بنیان: شرکت های دانش بنیان شرکت هایی هستند که بر مبنای علم، تحقیقات، نوآوری و ایجاد کار آفرینی تشکیل می شوند. در واقع، فعالیت این نوع شرکت ها بر اساس تولید و اجرای یک یا چند اختراع بوده و هدف از تاسیس آن ها، افزایش علم و ثروت و نیز بکارگیری و تجاری سازی اختراعات می باشد.در شرکت های دانش بنیان، 1 تا 100 درصد سهام شرکت به یک دانشگاه یا واحد پژوهشی و یا 51 تا 100 درصد سهام آن به اعضای هیات علمی این مراکز تعلق می گیرد. در صورتی که سهام دانشگاه کمتر از 50 درصد باشد، شرکت دانش بنیان خصوصی و در غیر اینصورت دولتی محسوب می شود.به منظور ثبت شرکت دانش بنیان، باید پس از گذشت یک سال از تاریخ کسب مجوزهای لازم، درخواستی جهت دانش بنیان شدن شرکت، به معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری ارسال شود. در صورت تایید این مرکز، شرکت مورد نظر، یک شرکت دانش بنیان محسوب خواهد شد.
بطور کلی، ویژگی های شرکت های دانش بنیان عبارتند از
تنها مالکان آن دانشگاه ها و اعضای هیئت علمی آن ها هستند.
دانشگاه ها تنها به میزان سهام خود در مدیریت شرکت و سود و زیان آن شریک می باشند.
رییس و معاون دانشگاه یا مرکز پژوهشی تنها در زمان مسئولیت خود می توانند سهامداران شرکت باشند.
اعضای هیئت مدیره و مدیر عامل شرکت نباید هیچ گونه مسئولیتی در دانشگاه داشته باشند.
.اعضای هیئت علمی دانشگاه متناسب با میزان زمان، نوع فعالیت و میزان مشارکتی که در مالکیت فکری معنوی شرکت دارند، می توانند سهامدار شرکت باشند
موسسه غیر تجاری: در صورتی که چند نفر به قصد انجام یک فعالیت غیر تجاری مانند فعالیت های خدماتی، علمی و ادبی، شرکتی را تاسیس نمایند، باید آن را با عنوان موسسه غیر تجاری به ثبت برسانند. موسسات غیر تجاری پس از تبدیل شدن به شخصیتی حقوقی، می توانند با عناوینی مانند کانون، انجمن، بنگاه و هر عنوان غیر دولتی دیگری تشکیل شوند.
بطور کلی، موسسات غیر تجاری به دو دسته زیر تقسیم می شوند
دسته اول: موسسات غیر انتفاعی نامیده می شوند که هدفشان دریافت سود مالی و تقسیم آن بین اعضای موسسه نمی باشد. احزاب سیاسی، موسسات خیریه و انجمن های تخصصی از جمله . .موسسات غیر تجاری این دسته محسوب می شوند
دسته دوم: هدف این نوع موسسات غیر تجاری، کسب سود مالی و تقسیم آن بین اعضای موسسه یا افراد دیگر می باشد. تعداد شرکای این نوع موسسات حداقل دو نفر بوده و میزان سرمایه آن کاملا اختیاری است. کانون ها و انجمن های فنی و حقوقی جزو این دسته از موسسات غیر تجاری به حساب می آیند.